Wanneer spreken we over een arbeidsongevallenverzekering?
Het is een publiek geheim dat niet alle verzekeringsmaatschappijen in België ongevallen tijdens de werkuren beschouwen als een arbeidsongeval. Tien procent van de gevallen die zijn aangegeven, worden jaarlijks onherroepelijk afgewezen. In dit artikel ‘ Wanneer spreken we over een arbeidsongevallenverzekering ‘ proberen we enkele regels te schetsen die soms tot misverstanden kunnen leiden.
Arbeidsongevallen zijn niet te voorkomen
Ongevallen op de werkvloer zijn niet te voorkomen. Een ongeluk loert nu éénmaal om de hoek. Uit recent onderzoek in verband met werkongevallen, blijkt dat de laatste twee decennia het aantal sterk is herleid. In een tijdspanne van 20 jaar werd de hoeveelheid arbeidsongevallen gereduceerd tot meer dan honderdduizend. Vooral de wijziging van mentaliteit draagt hiertoe bij. De samenleving aanvaardt het niet meer dat er heel onnauwkeurig met de veiligheid op de werkvloer wordt omgesprongen. Vandaar deze cijfers vanuit positief oogpunt. Daarnaast spelen ook de strengere regels bij een arbeidsongevallenverzekering van verzekeraars een cruciale rol. Zo moeten ondernemingen die boven het gemiddelde van werkongevallen uitspringen, een hogere premie betalen voor hun arbeidsongevallenverzekering. Die strakke strenge houding van de verzekeringsmaatschappijen zorgt er ook voor dat het aantal geweigerde arbeidsongeval-aangiftes zienderogen stijgen. Heel veel ongelukken worden immers niet als een arbeidsongeval beschouwd en ressorteren bijgevolg niet onder de categorie van de arbeidsongevallenverzekering.
Grote onderlinge verschillen tussen de verschillende verzekeraars
De meest tolerante verzekeraars zijn KBC en Fidea met 6,2 en 5,1 procent. Marktleider AXA anderzijds kijkt minder door de vingers en legt meer dan 14 procent van de aangiftes van een arbeidsongevallenverzekering naast zich neer. Ethias en de Federale Verzekering weigeren plus minus 15 procent van de aanmeldingen. De verzekeringsmaatschappijen gaan in de toekomst wellicht met nog meer argusogen de binnenkomende aangiftes evalueren. Nu heel wat meer mensen na corona aan thuiswerk doen, is een eventueel arbeidsongeval moeilijker te peilen op het thuiskantoor.
Wat valt onder een werkongeval?
Niet elk akkefietje op het werk kan je onder de noemer van een arbeidsongeval klasseren. Er zijn wettelijke bepalingen waaraan een werkongeval moet voldoen om in aanmerking te komen voor een vergoeding van een ongevallenverzekering. In de juridische terminologie wordt gesproken van een werkongeval wanneer het ongeluk zich voordoet tijdens de werkuren en tijdens een bepaalde uitgevoerde werkopdracht. Daarnaast moet er sprake zijn van een externe oorzaak die een letsel aanricht en heeft het te maken met een onvoorziene plotse gebeurtenis. De verzekeraars bekijken de aangifteformulieren altijd met een vergrootglas. Zij houden ook rekening met externe factoren die niets met de werkomgeving te maken hebben. Een voorbeeld uit de praktijk: een personeelslid lijdt al een tijdje aan hartklachten en overlijdt op de werkvloer. Dan wordt dit niet per se als een arbeidsongeval beschouwd. Tenzij het voor de arbeidsongevallenverzekering een uitgemaakte zaak is dat de man of vrouw is bezweken aan teveel stress of te zware arbeid. Vaak leidt de omschrijving ‘plotse gebeurtenis' tot grote twistpunten tussen de verzekeraars en de verzekerde. Zo leidt vaak de val van een trap naar de eetruimte voor hete discussies.
Behoort een ongeluk tijdens woon-werkverkeer ook tot een arbeidsongeval?
De algemene regels zijn dat je verzekerd bent tijdens het woon-werkverkeer. De wet wijst wel eenduidig dat de weg naar het werk moet overeenstemmen met het normale traject dat een werknemer zou afleggen. Zowel van als naar het werk. Enkele criteria zal je wel in acht moeten nemen. Om geen argwaan ten opzichte van de verzekeraar los te weken, zal je het uur in de gaten moeten houden. Een uitgebreid bezoek aan de supermarkt of een ellenlange visite aan het woon-zorgcentrum om vader of moeder te ontmoeten, is slechts voor een redelijk tijdstip toegestaan. Wie ettelijke uren na het verlaten van het werk slachtoffer is van een verkeersongeval, wordt normaal niet aanzien als een werkongeval bij de arbeidsongevallenverzekering. Dat wil echter niet zeggen dat je geen afwijking mag doen van een normale gewone route. Een omweg doen om avondeten in te kopen is wel toegelaten zolang het maar binnen de perken blijft. Gebruik het gezond verstand.
Na corona werk ik thuis: ben ik verzekerd?
De beroepsactiviteit en privé is minder strikt afgebakend en ligt in een schemerzone. Meestal zijn er geen getuigen in de omgeving. Of een ongeluk bij je thuis ook als arbeidsongeval mag worden bestempeld, is niet altijd even duidelijk. Telewerkers zijn gelukkig tegenwoordig meer beschermd dan vroeger. Vooral het traject van en naar het werk polariseerde de gemoederen. Sommige thuiswerkers moeten hun kinderen naar de kinderopvang of de school brengen voor dat ze thuis beginnen te ‘thuiswerken'. Gelukkig werd er een oplossing voorzien sinds begin 2019. Deze verplaatsing wordt aanzien als een onderdeel van het woon-werkverkeer voor de arbeidsongevallenverzekering. Tot vorig kalenderjaar was er alleen maar duidelijkheid over werkongevallen die zich voordeden bij thuiswerk dat structureel werd bepaald. Een ongeluk dat binnen de werkuren zich afspeelde, werd zonder discussie aanzien als een werkongeval. Maar voor thuiswerk, dat slechts occasioneel werd gedaan, ging deze ballon niet op. Dit hiaat is sinds vorig jaar van de baan. Occasionele thuiswerkers zijn nu ook gedekt door de arbeidsongevallenverzekering wanneer ze bijvoorbeeld brandwonden oplopen bij het morsen van een kop koffie of als ze pardoes van de trap vallen tijdens de werkuren.
Wat betaalt mijn arbeidsongevallenverzekering terug?
De vergoedingen waarop slachtoffers van een werkongeval rechtmatig kunnen rekenen, zijn wettelijk vastgelegd. Het gaat in een eerste stadium om een schadeloosstelling voor tijdelijk volledige arbeidsongeschiktheid, gevolgd door een eventuele gedeeltelijke tijdelijke arbeidsongeschiktheid. Wanneer het letsel van een arbeidsongeval blijvend is, zal de werknemer een tegemoetkoming krijgen voor een blijvende arbeidsongeschiktheid. Als werknemer kan je ook verhaal halen om volgende kosten te dekken:
- medische onkosten
- apotheekkosten
- eventuele vergoedingen voor protheses
- hospitalisatiekosten
- orthopedische apparatuur
Het salaris dat wordt gebaseerd voor de berekening van de uitkeringen, is gelimiteerd tot een wettelijk bepaald plafond van vergoedingen. Dat wordt elk jaar aangepast. Momenteel is dat rond de 43.000 euro, maar dat verandert jaarlijks. Werkgevers kunnen altijd een verzekering afsluiten voor het specifieke loongedeelte dat het wettelijke plafond overschrijdt, maar dit is niet gebonden aan één of andere verplichting.